نفت؛ از پاشنه آشیل تا اهرم قدرت/ تبدیل دوسوم نفت تولیدی به فراورده از دستاوردهای انقلاب اسلامی است
تاریخ انتشار: ۱۷ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۲۸۸۳۶
وابستگی اقتصاد ما به نفت براساس آنچه دکتر علی سعیدی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه قم می‌گوید، به پیش از انقلاب به‌خصوص دوران پهلوی دوم برمی‌گردد که سیل درآمدها به سمت کشور، بودجه ما را روزبه‌روز به این سوخت فسیلی وابسته‌تر کرد تا جایی که بیش از ۶۰درصد از منابع بودجه به نفت متکی شده بود.به گفته وی، نفت خام، بیش از ۹۵درصد صادرات ما را تشکیل می‌داد و این بدان معنا بود که هر گونه نوسانی در نرخ نفت یا تغییراتی در فضای اقتصاد سیاسی نفت، می‌توانست آسیب‌های جبران‌ناپذیری به کشورمان وارد کند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
پس از انقلاب می‌خواستیم به جای اینکه نفت برای ما پاشنه‌آشیل اقتصادی باشد، از آن به عنوان یک اهرم قدرت استفاده کنیم. کارهای زیادی انجام شد؛ از تأسیس پالایشگاه‌های جدید و تکمیل پالایشگاه‌های قبلی گرفته تا به دست گرفتن مدیریت شرکت ملی و بومی کردن صنعت نفت در کشور که پیشتر توسط مستشاران خارجی انجام می‌شد.حالا به جایی رسیده‌ایم که برپایه آمار، ظرفیت تولیدی ما نزدیک به ۵/۳میلیون بشکه در روز است که بیش از ۲ میلیون بشکه در داخل تبدیل به فراورده می‌شود. بدین ترتیب شاید یک میلیون بشکه نفت برای صادرات خام ظرفیت داشته باشیم و این یک دستاورد بسیار چشمگیر است که نزدیک به دو سوم نفت تولیدی خود را به فراورده‌های نفتی تبدیل می‌کنیم.
تغییر نگاه راهبردی کشور به نفت
دکتر سعیدی، تحلیلگر مسائل اقتصادی می‌گوید: ۷۰درصد بودجه کشور پیش از انقلاب از درآمدهای نفتی تأمین می‌شد که الان این رقم به کمتر از ۲۰درصد هم رسیده است. وی می‌افزاید: راهبرد ما نسبت به زمان پهلوی و نفت فروشی عوض شده و داریم به کشوری تبدیل می‌شویم که نفت خیلی جایگاهی در سبد اقتصادی ما ندارد و می‌توانیم برای نقش‌آفرینی در فضای بین‌الملل، از این نفت به عنوان یک اهرم قدرت و یک ابزار اقتصادی استفاده کنیم. مثل روسیه که توانست در ماجرای جنگ اوکراین اراده خودش را تحمیل کند که مثلاً باید گاز را با روبل بخرید و قیمتش را هم من تعیین می‌کنم و اروپایی‌ها را ناچار به تمکین کرد.
تبدیل کشورهای منطقه از فروشنده به خریدار
سعیدی با اشاره به ضرورت تجمیع ظرفیت اقتصاد سیاسی منطقه برای تقابل با غرب و بهره بردن از نفت به عنوان یک اهرم قدرت می‌افزاید: اکنون با ظرفیتی که در حوزه پالایش نفت خام داریم هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ بازار فروشی که این محصولات دارند، می‌توانیم پالایشگاه‌های متعددی در منطقه جنوبی کشور ایجاد کنیم یا با مشارکت کشورهای نفتی حاشیه خلیج‌فارس مثل قطر به صورت مشارکتی برایشان پالایشگاه‌هایی ایجاد کنیم که کلاً نفت خامی از خلیج‌فارس خارج نشود و ما به جای فروشنده به خریدار نفت خام تبدیل شویم. فقط کافی است ما این سیگنال را بدهیم که از این به بعد نه تنها کل نفت خودمان را تبدیل به فراورده می‌کنیم که می‌توانیم کل نفت خلیج فارس را هم تبدیل به فراورده و صادر کنیم.
معادله انرژی دنیا به نفع کشورهای منطقه
وی تأکید می‌کند: اگر این پیام به دنیا مخابره شود، به عنوان یک راهبرد انرژی می‌تواند معادله انرژی را به نفع کشورهای منطقه عوض کند و آن موقع اینجا مرکز اقتصادی دنیا خواهد شد. اکنون ما به سطحی از توان داخلی، قدرت اقتصادی، روابط بین‌المللی و بازار جهانی رسیدیم که این حرکت را می‌توانیم انجام دهیم. پیمان‌های خوبی هم در منطقه بسته شده؛ با قطر، امارات، کویت و عراق که اگر این تعاملات به ثمر برسد می‌توانیم این راهبرد را عملیاتی کنیم. به این ظرفیت، بازارهای مصرفی که براساس پیمان‌های شانگهای و اوراسیا ایجاد کردیم را می‌توانیم اضافه کنیم.
استقلال از نفت با اتکا به درآمد ترانزیت
سعیدی با اشاره به اینکه انضباط مالی دولت به‌خصوص در حوزه شرکت‌های دولتی می‌تواند درآمدهای غیرنفتی را در بودجه افزایش بدهد تا نیاز به استقراض از بانک مرکزی یا انتشار اوراق بهادار نداشته باشیم، می‌افزاید: یکی دیگر از ظرفیت‌ها کسب درآمد از محل ترانزیت است. کشورما شاهراه شرق به غرب و شمال به جنوب است. اکنون فاز آخر کریدور شمال به جنوب در حال تکمیل شدن است و هندوستان که یک قدرت نو ظهور اقتصادی است و در چابهار سرمایه‌گذاری کرده به روسیه وصل می‌شود و دولت کافی است از محل این ترانزیت عوارض دریافت کند که خیلی بیشتر از فروش نفت خام برای دولت درآمد ایجاد می‌کند.
تقویت پول ملی با قیمت‌گذاری نفت به ریال
وی می‌افزاید: یک طرحی چندین سال پیش مطرح شد که نفت را به ریال قیمت‌گذاری کنیم، ایده خوبی بود ولی در اجرا عجله کردند و بدون اینکه سازو کار تعیین قیمت در بورس‌های انرژی را مطالعه کنند یا حمایت‌های بین‌المللی را کسب کنند آن را کلید زدند که موفق نشد وگرنه قیمت‌گذاری نفت به ریال اتفاقاً به حفظ و تثبیت ارزش پول ملی کمک می‌کند. بورسی که نفت را به ریال قیمت‌گذاری کند خودش می‌تواند برای ریال ما تضمین باشد. این ایده به نظرم مقداری خام بود ولی برای اینکه بتوانیم نفت خام را تبدیل به ابزار قدرت کنیم باید بتوانیم آن را به ارز ملی خودمان قیمت‌گذاری کنیم یا دست‌کم اینکه ارز واحدی بین کشورهای منطقه تعریف شود که آن ارز خاص بتواند قیمت نفت را تعیین کند. بعد خود آن ارز به یک واحد پول بین‌المللی تبدیل می‌شود و می‌تواند منافع خیلی زیاد اقتصادی برای ما ایجاد کند.
سعیدی می‌گوید: نسبت به ابتدای انقلاب که عمده شرکای تجاری ما اروپایی، آمریکا و ژاپن بودند، اکنون شرکای ما متنوع شده‌اند و کشور ما وابسته به منطقه و کشور خاصی نیست. در این میان اروپایی‌ها دارند خودشان را از اقتصاد ما حذف می‌کنند و یک بازار ۸۰ میلیونی را از دست می‌دهند. آمریکا هم به سمت سیاست‌های حمایت‌گرایی داخلی رفته و دارد اقتصاد ملی خودش را بازسازی می‌کند. بازنده اصلی اروپایی‌ها هستند و به‌خاطر همین آن‌ها سعی می‌کنند مدام با روشن نگه داشتن مشعل مذاکرات راهی به بازار ایران پیدا کنند.
به گفته وی، بحث تحریم‌ها بیشتر بُعد روانی دارد وگرنه به لحاظ واقعیت اقتصادی اثرگذاری تحریم‌ها کاهش یافته و رسیدن به توافق با اروپایی‌ها گشایش خاصی ایجاد نمی‌کند.
خبرنگار: زهرا طوسی
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: کشورهای منطقه عنوان یک اروپایی ها بین المللی قیمت گذاری اهرم قدرت نفت خام
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۲۸۸۳۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
یک قدرت بازدارندگی بی بدیل در کشور ایجاد شده است
به گزارش خبرنگار مهر، امیر سرتیپ حمزه بیدادی صبح امروز چهارشنبه در مراسم رژه روز ارتش (۲۹ فروردین ماه) در محل میدان صبحگاه لشکر ۹۲ زرهی اهواز بیان کرد: طبق بیانات بنیانگذار انقلاب اسلامی ارتش باید پشتوانه مردمی داشته باشد و این اصل در طول دوران دفاع مقدس به وضوح مشخص شد.
وی گفت: بین نیروهای مسلح، دولت‌مردان و ملت ایران به رهبری رهبر معظم انقلاب همبستگی بسیار خوبی ایجاد شده که این امر یک قدرت بازدارندگی بی بدیلی را برای کشور ایجاد کرده است.
امیر سرتیپ بیدادی اظهار کرد: این قدرت یک امنیت پایدار و با ثبات را در جمهوری اسلامی رقم زده است.
فرمانده قرارگاه منطقه‌ای و ارشد آجا در جنوب غرب کشور ادامه داد: ارتش جمهوری اسلامی وفاداری خود را در میدان آتش و خون از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به نظام مقدس جمهوری اسلامی اثبات کرد.
وی تاکید کرد: امروز آمریکا و سایر کشورها به این نتیجه رسیده‌اند که ایران اسلامی قدرتمند است و اگر از سوی دولت و کشوری تهدید شود کوبنده پاسخ خواهد داد.
کد خبر 6081172
فوری/ انفجار در مناطق مرکزی ایران / اسرائیل به ایران، عراق و سوریه حمله کرد